راهنمای خرید اجاق گاز
در طراحی دکوراسیون آشپزخانه، انتخاب اجاق گاز مناسب از حیاتیترین تصمیمهاست. فرقی نمیکند که بخواهیم یک مدل اجاق گاز سنتی انتخاب کنیم یا سراغ اجاقهای برقی برویم، در هر حال باید از بین دهها مدل مختلف، اجاقی را که با نیازها، علایق، ابعاد آشپزخانه و دکوراسیون ما سازگارتر است انتخاب کنیم. این اجاق گاز اگر با کیفیت و با دوام ساخته شده باشد، ممکن است بیش از ده سال و حتی چند دهه میهمان آشپزخانه ما باشد.
اینکه اجاق گاز با صفحه استیل بهتر است یا شیشهای، واقعا پاسخ دقیق و سرراستی ندارد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. در انتخاب بهترین اجاق گاز، گاهی ترجیحهای مربوط به سبک آشپزی هر یک از کاربران، چیدمان وسایل آشپزخانه و بودجهای که میخواهیم به این خرید اختصاص دهیم بسیار تعیینکننده میشود.
هدف ما از انتشار مقاله راهنمای خرید اجاق گاز، ابهامزدایی از فرایند انتخاب میان گزینههای مختلف و ارائه یک نمای کلی و جامع از انواع مختلف اجاقهای موجود در بازار است و نکات مهمی است که هنگام خرید باید در نظر بگیریم.
انواع اجاقها در یک نگاه
اجاقهایی که قرار است نقش قلب آشپزخانه را بازی کنند، انواع مختلف و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. اجاقها از نظر انرژی مصرفی شامل اجاقهای گازی و برقی و از نظر شیوه نصب و کابری به دودسته مبله و رومیزی تقسیم میشوند. آشنایی با ویژگیهای هر اجاق به ما کمک میکند تا تصمیمی آگاهانه در انتخاب اجاق مناسب آشپزخانهتان بگیریم.
- اجاقهای گازی
از دورانی که گاز با کپسول در محلهها توزیع میشد تا دهههای اخیر که شبکه سراسری لولهکشی گاز به بالغترین شکل خود رسیده است، رایجترین نوع اجاق در آشپزخانه هر ایرانی، اجاق گازی بوده و هست. گازی بودن قلب تپنده هر آشپزخانه، موضوعی چنان بدیهی است که وقتی میگوییم اجاق، بلافاصله در ذهن ما تصویری از یک اجاق گازی نقش میبندد. این وسیله محبوب آشپزخانههای ما، نسبت به اجاقهای برقی هم مزایا دارد و هم معایب.
مزایا
• کارایی: اجاقهای گازی، گرمای فوری با شعله مستقیم آتش ارائه میکنند. از این رو امکان تدارک حرارت با شدتهای محتلف و اعمال کنترل دقیق روی دمای پخت را فراهم میکنند. این مزیتی مطلوب برای بسیاری از سرآشپزهای ایرانی است که در قابلمههای بزرگ، انواع برنچ و خورش و آش را میپزند.
• هزینه انرژی: در بسیاری از کشورها و از جمله در ایران، گاز ارزانتر از برق است و استفاده از اجاق گاز در بازه زمانی طولانی بسیار بهصرفهتر است.
• تطبیق پذیری: اجاقهای گازی میتوانند چند نوع ظرف و قابلمه را برای پخت و پز روی شبکه چدنی خود جای دهند؛ حتی قابلمههای قدیمی با کف ناهمواری هم روی این اجاقها قرار میگیرند.
معایب
• خطرات ایمنی: استفاده از اجاقهای گاز بهصورت بالقوه، همیشه خطر نشت گاز را با خود دارد. این نکتهای است که نیاز به نگهداری و نظارت دقیق بر نصب و استفاده از اجاقهای گازی را دوچندان دارد.
• تعمیر و نگهداری: نظافت و نگهداری دقیق اجاقهای گازی برای اطمینان از اینکه شلنگ گاز و شعلههایشان بهدرستی کار میکنند، نکتهای بسیار مهم و ضروری است.
• تهویه مناسب: هنگام استفاده از اجاقهای گازی، حتما باید به تهویه هوا و جلوگیری از تجمع گازهای مضر مانند منوکسیدکربن باید توجه کنیم. اگر چنین گازهایی در آشپزخانههایی با فضای بسته جمع شوند و خارج نشوند، میتوانند مسمومیت و خفگی ایجاد کنند. - اجاقهای برقی
ایران، دومین دارنده منابع عظیم گاز طبیعی در جهان است. با توجه به شبکه سراسری لولهکشی گاز در کشور و قیمت پایین این حامل انرژی نسبت به برق، اجاقهای برقی محصولی نیستند که استفادهاش در شرایطی مساوی با اجاقهای گازی برای کاربران ساکن ایران توجیه داشته باشد. با این حال این نوع اجاقها نیز مزایا و معایب خاص خود را دارند.
مزایا
• ایمنی: اجاقهای برقی خطر نشت گاز را از بین میبرند و آنها را ایمنتر میکنند، به ویژه در خانههایی که کودکان یا سالمندان ساکن هستند.
• سهولت در نظافت: با داشتن سطوح صاف، تمیز کردن اجاقهای برقی بهطور کلی آسانتر از اجاقهای گازی است.
• کنترل دقیق دما: بسیاری از اجاقهای برقی، امکان کنترل دقیق دما را ارائه میکنند که میتواند برای تکنیکهای پخت خاص مفید باشد.
معایب
• ناتوانی شبکه از تأمین برق مورد نیاز: معمولا کیفیت سیمکشی و توان برق بیشتر کاربران خانگی در ایران در حدی نیست که کفاف آمپر مورد نیاز اجاقهای برقی را بدهد. در این مورد پیش از اقدام به خرید اجاق برقی، حتما از امکان تأمین برق آن در شبکه سیمکشی برق خانه مطمئن شوید.
• مصرف انرژی: اجاقهای برقی معمولاً انرژی بیشتری نسبت به اجاقهای گاز مصرف میکنند که منجر به افزایش هزینه قبض برق میشود.
• توزیع گرما: اجاقهای برقی ممکن است گرما را با شدت و به اندازه اجاقهای گازی ارائه نکنند که این میتواند بر عملکرد پخت و پز تأثیر منفی بگذارد.
• وابستگی به برق: در صورت قطع برق، اجاقهای برقی غیرقابل استفاده میشوند. این نکته در مناطقی از کشور که ممکن است در تابستان و زمستان مستعد قطع برق باشند، اشکال قابل توجهی است. - اجاق گاز مبله یا ایستاده
تداعیگر همان فرم کلاسیک اجاق است که از گذشتههای دور تا به امروز همچنان هویت مستقل خود را در دکوراسیون آشپزخانه حفظ کرده است. این نوع اجاق گازها در ابتدا بدون فر عرضه میشد، بعدها در برخی نمونهها قسمت پایینی آن به فر اختصاص یافت و به این ترتیب اجاقهای گازی فردار به بازار عرضه شد.
استقبال بازار از طراحی اجاقهای فردار که قیمت بالاتری هم نسبت به اجاقهای ساده داشتند سبب شد، نوعی از طراحی اجاق گازهای مبله به صورت «طرح فر» نیز به بازار بیاید که در آنها بخش پایینی اجاق گاز با دری شبیه به درِ فر طراحی میشد، اما برچسب قیمتی اقتصادی میخورد و عملا بخش تحتانی اجاق کارکردی بیشتر از محفظه پایینی اجاقهای ساده نداشت.
امروزه با استقبالی که مصرفکنندگان ایرانی از اجاقهای رومیزی توکار میکنند، تولید اجاق گازهای مبله محدودتر و تنوع آنها در بازار کمتر شده است. هر چند کماکان بخش بزرگی از کاربران، انتخاب این نوع اجاق گازها را با توجه به مزایایی که دارند ترجیح میدهند.
مزایا
• حمل و نصب سریع: اجاق گازهای مبله، ابعاد بزرگ و جابهجایی آسانی دارند. از این رو برای آشپزخانههای کوچک و بهویژه خوابگاهها و آپارتمانهای کوچک استیجاری که ممکن است آشپزخانهای مجهز به اجاق رومیزی نداشته باشند، وسیله ایدهآلی هستند.
• صرفه اقتصادی: اجاقهای مبله اگر فر نداشته باشند، معمولا برچسب قیمتی مقرون به صرفهای میخورند و همین سبب میشود انتخابی محبوب برای خریدارانی باشند که به دنبال خرید محصولی اقتصادی هستند.
• سهولت کاربری: استفاده از اجاق گازهای مبله را تقریبا همه بلدند و نصب آن پیچیدگی فنی خاصی ندارد.
• دوام بالا: طراحی مستقل و استقرار روی چارچوبی فلزی و مجزا از کابینت چوبی آشپزخانه، دوامی طولانی را برای اجاقهای مبله به ارمغان آورده است.
معایب
• قابلیتهای محدود: طراحی اقتصادی اجاقهای گاز مبله سبب میشود بیشتر آنها بدون قابلیتهای پیشرفتهای مانند تایمر، شعلههای مولتی استپ و با سطوح حرارتی مختلف یا سامانههای جرقهزن خودکار به بازار عرضه شوند.
• طراحی قدیمی: هر چقدر اجاقهای مبله کاربردی طراحی میشوند، در سوی مقابل با دکوراسیون آشپزخانههای مدرن سازگاری کمتری دارند. آنقدر که در آشپزخانههای مدرن، کمتر طراحی مایل است از اجاق مبله استفاده کند.
• آسیبپذیری بدنه: جابهجایی آسان اجاقهای مبله، هم مزیت است و چشم اسفندیار این نوع اجاقها. اگر هنگام جابهجایی اجاق دقت لازم را نداشته باشیم، پس از چند اسباب کشی کمکم میبینیم که آثار ضربهها و آسیبهای متعدد روی صفحه و بدنه فلزی اجاق هویدا شده و رد فرسودگی بر کالبد محصول نقش بسته است. - اجاق گاز رومیزی یا صفحهای
طراحی مدرن آشپزخانههای امروزی، امکاناتی که سازندگان کابینتهای آشپزخانه در دهههای اخیر ارائه کردهاند و استقبال مشتریان در بازار موجب شده است بیشتر اجاق گازهایی که امروزه تولید و به بازار عرضه میشود از نوع اجاقهای صفحهای یا رومیزی توکار باشند.
اجاق گازهای رومیزی در چهار مدل استیل ضد زنگ، شیشهای، سرامیکی و ترکیب شیشه و استیل عرضه میشوند. انتخاب هر یک از این مدلها به سلیقه و دکوراسیون آشپزخانه شما بستگی دارد. معمولا صفحه ترکیبی استیل و شیشه با دکور بیشتر آشپزخانهها آسانتر هماهنگ میشود. اجاقهای استیل، ظاهر سنتیتری دارند و معمولا مشتریان احساس اطمینان بیشتری نسبت به دوام آنها دارند. این در حالی است که از نظر ایمنی و دوام، اجاقهای با صفحههای شیشهای تفاوتی با صفحههای استیل ندارند. شیشه این نوع اجاقها از نوع سکوریت است و در شرایطی بسیار خاص با اعمال نیروی بسیار زیاد (که در کاربری خانگی چنین شرایطی پیش نمیآید) ممکن است بشکنند. چنین شیشههایی اگر در چنین شرایط محالی بشکنند، به قطعات بسیار ریز و غیر برنده تبدیل میشود تا خطری برای کاربران ایجاد نکند.
مزایا
• زیبایی شناسی: اجاقهای توکار رومیزی، بهویژه وقتی به سبک Flush Mount نصب میشوند، نمای شیک و مدرنی ارائه میدهند که با طراحی کابینت آشپزخانه یکپارچه میشود. این نوعی طراحی جذابیت دکوراسیون را دو چندان میکند.
• ویژگی های پیشرفته: بیشتر این نوع اجاقها دارای طیف وسیعی از ویژگیها و امکانات امروزی مانند کنترلهای دیجیتال، سامانه جرقهزنی خودکار، سپرهای حرارتی، شعله مولتی استپ و مکانیسمهای ایمنی مختلف برای ایمنی کاربران هستند.
• دوام: اجاقهای رومیزی چه صفحه استیل داشته باشند یا صفحه شیشهای، برای استفاده روزانه آنقدر قوی و با دوام طراحی شدهاند تا خیال کاربران از بابت مقاومت و دوام آنها آسوده باشد.
معایب
• قیمت بالاتر: در مقایسه با اجاقهای ساده مبله، معمولا برچسب قیمتی یک اجاق گاز رومیزی توکار بالاتر است. این در حالی است که برای نصب آن نیز باید هزینه جداگانهای را در نظر بگیرید.
• فرایند نصب پیچیده: معمولا نصب یک اجاق گاز رومیزی توکار، فرایندی نیست که از عهده مشتریان عادی ساخته باشد و به نصاب حرفهای و مورد تایید کارخانه سازنده اجاق نیاز دارد. هماهنگی و نصب چنین اجاقهایی فرایندی زمانبر و هزینهبر است.
• جابهجایی دشوار: اجاقهای رومیزی را معمولا یک بار نصب میکنند، زیرا در مقایسه با اجاق گازهای مبله نصب دشوارتری دارند، سختتر جابهجا میشوند و برای همین وسیله آشپزخانه ایدهآلی برای مستاجرهایی نیستند که ممکن است هر یک یا دو سال یک بار به آپارتمان جدیدی نقل مکان کنند.
نکات کلیدی در انتخاب و خرید اجاق گاز
اکنون که به شناخت مناسبی از انواع مختلف اجاق گاز رسیدهایم، بیایید با کلیدیترین عوامل موثر بر انتخاب این وسیله مهم آشپزخانه آشنا شویم.
- ایمنی اجاق
هنگام خرید اجاق گاز، ایمنی را حتما در اولویت قرار دهیم. به دنبال مدلهایی باشیم که ویژگیهای ایمن سپر حرارتی و محافظت در برابر شعله را دارند. اجاق گازهایی که در صورت خاموش شدن شعله، به طور خودکار جریان گاز را قطع میکنند و خاموش میشوند از ایمنترین اجاقها هستند. همچنین، اجاق گازهایی با قابلیت قفل کودک برای خانوادهها مناسبتر و ایمنتر هستند؛ بهخصوص خانوادههایی که بچههای کوچکی در خانه دارند. اطمینان از شرایط تهویه مناسب هوای آشپزخانه نیز برای جلوگیری از تجمع گازهای مضر موضوع بسیار مهمی است. - شهرت برند، گارانتی و خدمات پس از فروش
انتخاب محصولی از یک برند معتبر میتواند تفاوت قابل توجهی در دوام و عملکرد اجاق گاز شما ایجاد کند. برندهای معتبر با احتمال بسیار بیشتری از قطعات باکیفیت و استاندارد در تولید محصولات خود استفاده میکنند، خدمات گسترده به مشتریان میدهند و ضمانت نامههای جامع ارائه میکنند تا بتوانند در رقابت با رقبای دیگر سهم بیشتری از بازار را از آن خود کنند. برای ارزیابی قابلیت اطمینان و عملکرد برندهای مختلف، کافی است بخش نظرات و رتبهبندی مشتریان را در پلتفرمهای اینترنتی فروش لوازم خانگی، با دقت بررسی کنید. بهرهمندی از اجاق گازی که سازندهاش کیفیت آن را برای چند سال ضمانت کند و شبکه خدمات پس از فروش و گسترده داشته باشد، میتواند خیال شما را از بابت دوام محصولی که میخرید آسوده کند. - عملکرد و قابلیتهای اجاق
پیش از انتخاب اجاق گاز در نظر بگیرید که داشتن کدام ویژگیها یا قابلیتها در اجاق گاز برای شما اولویت دارد. مثلا آیا واقعا اجاق گازی پنج شعله با اندازههای مختلف نیاز دارید؟ یک اجاق سه شعله خطی کارتان را راه نمیاندازد؟ روشن شدن خودکار شعلهها چقدر برایتان مهم است؟ آیا قابلیت تایمر یا بهرهمندی از شعله مولتی استپ، به شما در آشپزی میتواند کمک کند؟ اجاقهای مدرن دارای طیف گستردهای از ویژگیها هستند، بنابراین مواردی را در اولویت قرار دهید که موجب بهبود تجربه آشپزی شما میشوند. بسیاری از قابلیتهای موجود در اجاقها ممکن است هیچوقت به کار شما نیاید، پس بهتر است مدلهایی را انتخاب کنید که آن قابلیتها را نداشته باشند تا ناچار نباشید برای قابلیتی که قرار نیست استفادهاش کنید، هزینهای بپردازید. - مصرف انرژی
بهرهوری انرژی یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب اجاق گاز است؛ به خصوص اگر نگران کاهش هزینه قبوض گاز و برق یا اثرات زیست محیطی اجاق خود هستید. اجاقهای گازی معمولاً نسبت به اجاقهای برقی کم مصرفتر هستند، اما برخی از مدلها بهگونهای طراحی شدهاند که کارامدتر باشند. به دنبال اجاقهایی با راندمان بالا و برچسب مصرف انرژی در محدودههای A و B باشید. با افزایش روند گرمشدن کره زمین و سفت و سختشدن پایبندی کشورها به تعهدات زیستمحیطی، استفاده از لوازم خانگی دوستدار محیط زیست، هر روز بیشتر از گذشته به الزامی انکارناپذیر تبدیل میشود.
برای خرید اجاق گاز چقدر بودجه اختصاص دهیم؟
معلوم است که هر چقدر پول بدهیم، همانقدر آش میخوریم! اما شاید نیاز ما به اجاق گاز در حدی نباشد که بخواهیم حتما آش زیاد یا پر ملاطی با آن بخوریم! در این صورت میتوانیم به گزینههایی کوچکتر و جمعوجورتر و با قیمت اقتصادیتر فکر کنیم.
با این حال اگر برای جهیزیه یا برای استفاده طولانی مدت در خانه قرار است اجاق گاز بخریم، بهتر است روی کیفیت محصول حساس باشیم و باکیفیتترین مدلها را انتخاب کنیم. معمولا افزایش قیمت در بین محصولات یک برند تا حد زیادی با افزایش قابلیتها و کیفیت مواد بهکار رفته در مدلهای گوناگون مترادف است. اینجاست که باید در کشاکش میان کیفیت و امکانات محصول و هزینهای که میخواهیم کنیم تصمیم بگیریم تا به تعادل مناسبی میان بودجه و کیفیت و قابلیت برسیم.
بهترین اجاق گاز را چطور انتخاب کنیم؟
انتخاب بهترین اجاق گاز به عادتها و روش آشپزی، فضای آشپزخانه و بودجه ما بستگی دارد. در اینجا یک راهنمای سریع برای کمک به تصمیمگیری ارائه میکنیم.
• برای آپارتمانهای کوچک و آشپزخانههایی با فضای محدود: اجاق گاز رومیزی با دو، سه یا چهار شعله ایدهآل است. جمع و جور است، دوام بالایی دارد، یک بار نصب میشود و معمولا هم قیمتش آنقدر اقتصادی است که نیازی به بازشدن برای جابجایی ندارد. برای آشپزخانههای کوچک، خوابگاهها یا فضاهای نشیمن موقت گزینهای عالی است. با این حال اگر فضای کافی برای نصب اجاق گاز مبله دارید و فکر میکنید به زودی باید به آپارتمان دیگری نقل مکان کنید، مسلما اجاق گاز مبله گزینه بهتری برای جابهجایی است.
• برای آشپزخانههای مدرن: اجاق گاز رومیزی توکار، راهکار مناسبی است. با نمای صفحه استیل براق یا صفحه شیشهای یکپارچه با دکوراسیون آشپزخانه و قابلیتهای پیشرفته که بهویژه نصب آنها در قالب جزیره، زیبایی فوقالعادهای به دکور آشپزخانه میدهد. چنین اجاق گازهایی اگر از میان محصولات ساخته شده با برندهای معتبر انتخاب شوند، هم زیبایی دارند و هم از دوام و کیفیت کافی برخوردارند.
• برای ایمنی و نگهداری آسان: اجاق گاز برقی مسلما از نظر ایمنی بسیار ایمنتر از اجاق گازی است. بهخصوص اگر ایمنی و سهولت تمیز کردن اجاق برایتان اولویت بالاتری نسبت به تجربه رایج همه ما در کار با اجاق گاز سنتی دارد، در این صورت اجاق برقی انتخاب خوبی برای خانوادههایی خواهد بود که فرزندان خردسال یا اعضای سالمند دارند. به شرطی که شبکه سیمکشی برق خانه قادر به تأمین برق مورد نیاز اجاق برقی باشد.
• برای آشپزهای خانگی حرفهای: اجاق گاز سنتی به خاطر امکان کنترل حرارت و کارایی دقیق، معمولا در انتخاب اولویت دارد. اگر زیاد آشپزی میکنید و میخواهید عملکردی در سطح حرفه ای داشته باشید، حتما سراغ اجاقهای گازی بروید.
نتیجهگیری برای انتخاب بهترین اجاق گاز
انتخاب اجاق گاز مناسب، نوعی سرمایهگذاری در آشپزخانه برای تجربه لذت آشپزی در خانه است. نصب و جابهجایی اجاق گازهای مبله، آسان و برچسب قیمتشان هم معمولا اقتصادی است. اما نمای آشپزخانه را به همان تصویر نوستالژیکی نزدیک میکنند که همیشه از خانه پدر و پدربزرگ در ذهن داریم! با این حال گزینه ایدهآلی برای آپارتمانهای کوچک یا مکانهای موقت هستند.
اجاق گازهای رومیزی توکار، ظاهری یکپارچه و مدرن با قابلیتهای پیشرفته و روزآمد ارائه میکنند که برای کسانی که به جذابیت دکوراسیون آشپزخانه حساس هستند عالی است. اجاقهای برقی، ایمنتر و آسانتر نگهداری میشوند و این سبب میشود اجاقهای برقی گزینه خوبی برای خانوادهها باشند، اما استفاده از آنها محدودیتهای فنی برای ما در ایران دارد. این در حالی است که اجاقهای گازی سنتی، کارایی و کنترل بینظیری را برای آشپزهای جدی ارائه میدهند.
در نهایت، انتخاب بهترین اجاق گاز به نیازهای خاص، عادتهای آشپزی و چیدمان و دکوراسیون آشپزخانه بستگی دارد. با در نظر گرفتن نوع اجاق گاز، ویژگیهای ایمنی، شهرت برند و وضعیت مصرف انرژی، میتوانید تصمیمی آگاهانه بگیرید که نتیجه آن را در استفاده از اجاق گازی با دوام و کارا برای سالها خواهید چشید. چه آشپز معمولی باشید یا از شیفتگان آشپزی، وجود یک اجاق گاز درجه یک در آشپزخانه، همیشه قوت قلبی برای اهالی خانه است تا مطمئن باشند ناهار و شامهای خوشمزهای انتظارشان را میکشد.
